Promotie Melvin Evers "Developing genetic therapies for polyglutamine disorders"

Op woensdag 7 januari heeft Melvin Evers zijn proefschrift verdedigd bij de Universiteit van Leiden. Het proefschrift heeft de naam “Developing genetic therapies for polyglutamine disorders”. Voorafgaand aan de verdediging van zijn proefschrift heeft Melvin een praatje gehouden voor leken.

Vanaf 2008 heeft Melvin onderzoek gedaan naar het ontwikkelen van therapieën voor ziektes veroorzaakt door een verlengde CAG-herhaling in het DNA, de zogenaamde polyQ-aandoeningen. Er bestaan negen van dergelijke neurodegeneratieve aandoeningen. De best bestudeerde polyQ aandoeningen zijn de ziekte van Huntington en spinocerebellaire ataxie type 3 (SCA3). In dit proefschrift worden mogelijke therapieën voor beide aandoeningen onderzocht. De genetische therapieën voor polyQ-aandoeningen zijn gericht op het verminderen en/of modificeren van polyQ ziekte-veroorzakende eiwitten. 

Bij SCA3 cellen is geprobeerd om de “CAG” verlenging in het DNA te verwijderen of uit te schakelen door gebruik te maken van kleine moleculen – antisense oligonucleotiden. Deze moleculen binden specifiek aan de “CAG” verlenging. Door deze ingreep maakt de cel een eiwit dat een klein deel mist zodat het niet meer giftig is voor de cel en toch een belangrijk deel van zijn functie behoudt.


De methode is getest door levende muizen met SCA3 rechtstreeks in de hersenen te injecteren. De resultaten suggereren dat dit een veelbelovende therapeutische benadering is om de toxiciteit te verminderen in de ziekte van Huntington, SCA3 en andere polyQ aandoeningen.


Bij SCA1 en SCA3 is aangetoond dat door deze methode de hoeveelheid toxisch eiwit vermindert. Helaas was er geen onderzoeksmateriaal beschikbaar om SCA2, SCA7 en SCA17 te bestuderen. Verwacht wordt dat de methode ook bij deze aandoeningen zal werken. Omdat bij SCA6 de CAG verlenging zo klein is – vanaf een verlenging van 19 kan de ziekte al optreden – zal de ontwikkeling van deze methode voor SCA6 gecompliceerd zijn.


Hoe gaat het nu verder? Op dit moment vindt het onderzoek plaats op dieren. Na dit onderzoek kunnen klinische onderzoeken bij mensen starten. Deze fase zal op zijn minst vier jaar duren. Bij een positief resultaat duurt het nog een behoorlijk aantal jaren voor de genetische therapie op de markt zal komen.

Melvin Evers (midden) geflankeerd door zijn paranimfen